Verhuizen voor de rust maar stress & angstaanvallen krijgen omdat ook in Portugal de hele wereld voortdurend binnenkomt via Whatsapp, Facebook, mail, Instagram, nieuwssites en bullshit notifications waar ik maar moeilijk van af kom. Fuck me, I screwed!
Ten eerste viel het me op dat mijn onrust (of angst) vaak samenvalt met periodes waarin ik veel aan het posten & updaten ben. Langer dan één bladzijde op een roman focussen wordt dan moeilijk, net zoals dingen onthouden. Laat staan iets schrijven met een hoofd vol dopamine. Lukt. Niet.
Terwijl ik dit schrijf springt het Wordicoontje op en neer om mijn aandacht te vragen, laat mijn telefoon me weten dat het die en die haar verjaardag is, dat ik zoveel stappen heb gezet, de plasticberg groeit en of ik me wil laten waxen. Echt, die smartphone is een aandachtshoer.
En het ding met aandacht is dat de manier waarop we het gebruiken, onze realiteit bepaalt… Waar we blind voor zijn en wat we zien. Maar wat zien we nog als we bij iedere vrije minuut naar onze smartphone staren? En wat doet dat met ons brein? Ik woon midden in de natuur maar ben vaak zo moe, moe, moe… Zou dit met ‘tinternet’ te maken hebben?
Mijn focus lijkt versplinterd over het hele medium en ergens wazig tussenin staat Davy op het strand vanuit het reële leven naar mij te roepen. Wat zegt dat over mijn relatie? Het is dat voortdurend shiften tussen de digitale wereld en de echte verantwoordelijkheden dat mijn emmer doet overlopen. Ik denk aan computernerds die zich onder het pseudoniem Candy483 oppermachtig voelen in hun digitaal hol maar niet in staat zijn tot een gewoon gesprek met de bediende aan de fruit- en groentenafdeling. Plots lijkt agorafobie niet zo’n lachwekkende aandoening meer.
Technologie gemakkelijk? Think again.
Die smartphone is goed om je af te leiden van de ‘dagelijkse stress’ toch? Nope. Het heeft meer te maken met instant gratification want spelletjes & de stroom vol nieuwtjes belasten vooral je zenuwstelsel. Al last van de zenuwen?
Ten tweede is al die input te oppervlakkig en te snel waardoor echt boeiende onderwerpen amper naar ons langetermijngeheugen verwerkt worden. Pling, plong, foetsjie, wat, diepzinnig, euh?! Voel je de paniek opkomen?
Ten derde wordt de kloof tussen de zalig normale persoon die je bent en het merk op je profielfoto groter en groter. Die happy avatar geeft een vals gevoel van veiligheid want niemand praat op sociale media over zijn of haar huwelijkproblemen, geldzorgen, kwakkelende gezondheid, onhandelbare kinderen of antidepressiva op het nachtkastje. We zijn de amateurcuratoren van onszelf. Of is het van die andere zelf? Al wat in de war?
En ten slotte: Google Maps, Shazam, financiële tips on demand… Handig? Hoe lang gaan we ons nog in die verkoopstruc nestelen? Hoeveel kansen heeft een kind in de echte wereld als het alles voorgekauwd krijgt? We leren de skills niet meer om met onzekere situaties of de intimiteiten van een relatie om te gaan: Welkom afhankelijkheid van… Een robot die we telefoon noemen! De stap naar een chip in ons oor of bilnaad wordt steeds kleiner. Al onzeker?
Het kostte me heel wat tijd om hier achter te komen. Ik vond van mezelf dat ik niet sterk genoeg was, een pussy. Meer en meer moeten ik bewuste keuzes maken om mezelf te kunnen zijn in deze (nou, ja) kutmaatschappij. Soms denk ik dat wie bewuster wil leven, een psychotherapeut nodig heeft want het is een moeilijk pad om te bewandelen. Dit terzijde :-).
“Een onderzoek in het Hammersmith Hospital in Londen toonde aan dat de hersenen van gamers van oorlogsspelletjes dezelfde neurotransmitters stimuleerden als verslavende drugs,” schrijft John K. Kriger in zijn boek Turned on, Tuned out. Bon, misschien dat er eerst nog wat meer onderzoek hierover mag gebeuren, maar ik ben niet van plan om het af te wachten… Verslaving overruled niet alleen onze prioriteiten ( wasje ophangen, boodschapje doen, deadline halen, met kids spelen of gewoon opstaan/ slapen), maar tast ook ons oordelingsvermogen aan, net door het compulsieve karakter van die verslaving.
Kriger schrijft over een vrouw die al sms’end de pier afwandelt en in het klotsende water sukkelt. En over een man die op een openbaar toilet tegen zijn vrouw zijn online pornoverslaving probeert te rechtvaardigen en beslist om van haar te scheiden. Is dat nog normaal?? “Technologie zit er zo ingebakken dat we het rechtvaardigen en accepteren als normaal, ” schrijft Kriger, “ Maar dat is het niet.”
Conclusie: allemaal bang
“Het is vandaag een publiek geheim dat iedereen angstig/ onrustig is,” schrijft We are Plan C, “Angst verspreidde zich van lokale domeinen (zoals seksualiteit) naar het hele sociale veld.(…) Het is het gevolg van de neoliberale cultuur waar alles spannend & leuk moet blijven. Het is het kapitalistische antwoord op de verveling onder Fordistische tijden.” *
Waar bij verveling de emmer te leeg is, is onrust het gevolg van een emmer die overloopt. Dat zou wel eens kloppen. Onrust is het gevolg van een leven waar alles tot één grote verkooptruc is verworven. Van een leven dat onder druk staat om zich steeds te moeten amuseren, niets te mogen missen, en vooral van een leven dat nog maar weinig met weinig met onszelf te maken heeft. We consumeren (apps, liedjes, films, kortingen,…) ons te pletter. We zijn kampioenen in afgeleid zijn van wat we echt willen.
Het is het omgekeerde van de schoonheid van het kwetsbare leven waar traagheid je geheugen, en stilte je geest rebooten. Waar je biologische klok de tijd aangeeft. Het is het omgekeerde van eenvoudige puurheid en heldere gedachten. Deugden die het neoliberale bestel al snel met saaiheid & dromers associeerden. Aannames die we, geconditioneerd als we zijn, al snel overnamen.
“Het is cruciaal,” zo schrijft We are Plan C, “dat links deze angst op de politieke agenda plaatst.”
Ik droom van minder werkuren, een eerlijke verdeling van kapitaal afkomstig van die technologie, een basisinkomen, meer groen en openbare domeinen in de stad en minder wagens, regelgeving, inspecties, camera’s en privatisatie. Want ook dáár komt angst/onrust vandaan. Waar is het activisme gebleven om hier iets aan te doen? Ik vermoed dat ook dit een gevolg is van teveel technologie: niet actief opkomen voor wat belangrijk is.
Maar dat gaat nooit gebeuren. “De waarheid is dat we gaan voortdoen tot de neoliberale bel barst,” zegt een voormalig hoofdredacteur tegen me. We doen gewoon verder ook al putten we de aarde uit. Verslaving die je prioriteiten en oordelingsvermogen aantasten weet je nog? Het gaat niet goed met de wereld, maar we gedragen ons als struisvogels in digitale grond.
Het is het omgekeerde van de schoonheid van het kwetsbare leven waar traagheid je geheugen, en stilte je geest rebooten.
Note to self
Sorry voor de negatieve shit op maatschappelijk vlak. Maar op persoonlijk vlak is er veel mogelijk. Zoals er bewust voor kiezen (yep, het is altijd zo) om geen struisvogel te zijn. Dit is een lijstje waar ik me tegenwoordig aan houd. Guess what? It helps.
- Probeer te beseffen dat je de connectie met mensen verliest als je constant op dat ding scrollt of berichtjes beantwoordt. Vraag de weg als je het niet weet, bel ipv sms’en, stap een winkel binnen ipv online te shoppen…
- Stel je prioriteiten (lukt als je claimt niet verslaafd te zijn): laat de smartphone af en toe thuis. Laat hem in je tas zitten op café en neem hem niet mee naar het toilet, in bad of aan tafel.
- Besef dat het je geheugen aantast: ga naar een bib (hmm, de stilte) voor je research of koop een boek (hmm, de traagheid, een oefening in geduld), probeer zelf iets uit te vissen. Een goed soldaat trekt zijn plan.
- Denk na over hoe je je tijd wil invullen: is het het waard om je schuldig te voelen als je een mail of whatsappvraag niet beantwoordde als dit betekent dat je meer tijd met je kind of lief kunt doorbrengen? Grijp in een verloren moment niet naar je smartphone, maar kijk eens rond, geniet van dit stil moment en check eens bij jezelf.
- Zie het ding als een gebruiksmiddel: noodoproepen, kort gesprek met familie of vriend, agenda, zaklamp, alarm,…
- Besef dat het je geen rust brengt: stop met naar kattenvideo’s te kijken en neem een kat in huis.
- Las Facebookloze periodes in.
- Schrijf een echte brief. Ongelofelijk hoe blij dat mensen maakt. Zoek de natuur op, masturbeer, kook, tuinier, geniet van een lang voorspel, kijk eens diep in je lief zijn of haar of hun ogen, lees, bezoek een museum, het theater, leg een plaat op, smeer een masker op je gezicht, luister naar podcasts, speel mee met de kinderen, neem een tram naar het centrum, puzzel, sport, kom op straat en doe je mond open,…
We verhuisden omdat we dichter bij onszelf willen blijven staan, tijd zouden hebben voor elkaar en gewoon meer tijd hebben om simpelweg te leven. Die angstaanvallen & onrust zijn misschien ook een gevolg van een proces waarbij ik al mijn geconditioneerde gewoontes onder ogen moet komen. Steeds meer zaken lijken me absurd dat voel ik iedere keer als ik in België ben dus het is een verwarrende periode. Er komt mentaal veel binnen. Bij een angstaanval helpt voor mij yoga,meditatie & gezonde voeding het beste om te rebooten. Het vertraagt mijn geest en focust op mijn lichaam. Het is een grote, diepe ademhaling die je toont wat er werkelijk toe doet. Eventjes connecteren met mezelf. Klinkt saai en voor dromers? Ha, hoe zou dat komen :-)?
Ciao!
Sophie
* Een van de boeiendste teksten over politiek & cultuur door Institute of Precarious Consciousness, met als titel: We are all very anxious
Gelezen en goedgekeurd via smartphone!
Typisch ;-).